Aanleiding initiatief Mondriaan TurnLabs
Het jubileumjaar Mondriaan 150 in Amersfoort staat in het teken van verbeelding en vernieuwing. De abstracte kunst waar Mondriaan zo bekend om is geworden staat niet op zichzelf. Hij streefde naar radicale vernieuwing en zag daarmee de schepping van een aards paradijs voor zich. Geïnspireerd door Mondriaan zijn kunstenaars gevraagd om in Amersfoort 150 dagen lang aan de slag met een drietal maatschappelijk vraagstukken in zogenoemde Mondriaan TurnLabs.
Podcast
Gedurende 150 dagen (vanaf 1 september 2022) verschenen mini-podcast afleveringen die via een speciaal whatsapp-kanaal zijn verspreid. Aanmelden voor het Whatsappkanaal kan eenvoudig door een bericht te sturen naar telefoonnummer: 06 82 32 48 27. Of luister hier naar verslagen van de verschillende bijeenkomsten.
Over de TurnLabs
Een TurnLab is een werkvorm die is bedacht door Merlijn Twaalfhoven, initiatiefnemer van The Turn Club, een samenwerkingsverband van kunstprofessionals, veranderaars en bruggenbouwers. In zijn boek Het is aan ons, waarom we een kunstenaarsmindset nodig hebben om de wereld te redden, laat hij zien hoe ieder van ons van betekenis kan zijn bij het aanpakken van grote en kleine wereldproblemen als mensen de kunstenaar in zichzelf activeren. Dit idee wordt met de TurnLabs in de praktijk gebracht.
In de Mondriaan TurnLabs werken teams van ‘laboranten’ onder leiding van de geselecteerde kunstenaars met drie maatschappelijke waarden die onder druk staan in het huidige complexe leven: Nieuwsgierigheid, Nederigheid en Nabijheid. Vanuit die waarden onderzoeken ze drie urgente maatschappelijke vraagstukken.
Nieuwsgierigheid
Theatermaker Bright Richards, zelf ooit vanwege burgeroorlog gevlucht uit Liberia, gaat in zijn TurnLab aan de slag met de waarde nieuwsgierigheid en de vraag: ‘hoe verhouden we ons tot nieuwkomers?’ Het doet iets met een vluchteling om in een ander land, in een andere cultuur en bij andere mensen terecht te komen. Maar de komst van vluchtelingen heeft ook impact op de mensen die daar al wonen. In het TurnLab van Bright zullen deelnemers met elkaar onderzoeken hoe je in deze context nieuwsgierigheid kunt gebruiken om mensen op duurzame wijze in verbinding met elkaar te brengen.
Nederigheid
Componist en dirigent Imre Ploeg richt zich met zijn Mondriaan TurnLab op de waarde nederigheid en de vraag: ‘hoe verhouden we ons tot natuur?’ Ploeg bestudeert in zijn muzikale projecten al langer de verbinding tussen muziek, kunst, natuur, duurzaamheid en maatschappelijk urgente kwesties. Hij gaat met dit vraagstuk aan de slag met professionals en inwoners van Amersfoort en zal met hen onderzoeken hoe nederigheid een rol kan spelen in stedelijke ontwikkeling.
Nabijheid
Merlijn Twaalfhoven gaat met een team van deskundigen en betrokkenen aan de slag met het vraagstuk ‘Hoe verhouden we ons tot het openbaar bestuur?’ Er is al langer sprake van een kloof tussen burgers en bestuur. Twaalfhoven zal samen met de deelnemers van zijn TurnLab zoeken naar nieuwe mogelijkheden voor nabijheid. Welke vorm van ontmoeting kunnen we creëren tussen burgers en overheid? En hoe kunnen we mensen die wat minder mondig zijn ook een stem geven?’
Experiment
De kunstenaars zijn de komende 150 dagen de trekkers van de Mondriaan TurnLabs. Ze opereren niet als deelnemer of meedenker, maar zijn juist ‘in the lead’. Een TurnLab is een plek waar ruimte is voor experiment. Een plek waar de kunstenaars samenkomen met de ‘laboranten’. Dit zijn mensen die interesse hebben in het thema, of een bepaalde expertise en bijvoorbeeld werkzaam zijn bij de overheid, in de wetenschap, het onderwijs of bij andere maatschappelijke organisaties. Echte verandering ontstaat doorgaans niet binnen een bestaande context. Voor een nieuwe impuls is ruimte nodig. Met de Mondriaan TurnLabs wordt een vrije ruimte gecreëerd op een plek waar gewerkt of geleefd wordt in Amersfoort.
Uitkomsten
De Mondriaan TurnLabs lopen in maart 2023 tegen het einde. Elk lab heeft een eigen proces doorlopen en wordt daarom op een eigen manier afgerond. Hiermee sluiten we de experimenteerfase af en reflecteren we op de belangrijkste lessen die we hebben geleerd door kunstenaars in de lead te zetten bij maatschappelijke vragen. Hoe de inzichten uit de labs zelf vervolg krijgen, wordt in de loop van de weken hierna duidelijk.
Meer weten?
Geïnteresseerden die meer willen weten over het doorlopenproces én de belangrijkste lessen van de Mondriaan TurnLabs kunnen zich melden via de website mondriaan150.nl. Amersfoort-in-C en TwynstraGudde hebben deze belangrijkste lessen gebundeld en kunnen hier meer over vertellen. De lessen zijn relevant voor iedereen die nieuwsgierig is naar hoe de inzet van kunstenaars bij maatschappelijke vragen kan worden geoptimaliseerd.
De Mondriaan Turn Labs worden mede mogelijk gemaakt door steun van Gemeente Amersfoort en de Provincie Utrecht.